"ORZEL"
znowu
w Tallinnie
Tegoroczne lato nie rozpieszczalo nas w Estonii, ciagle lalo jak z cebra, a pogodne letnie dni policzyc mozna bylo na palcach jednej reki. Kawalek prawdziwego lata i to we wrzesniu przywiózl nam w prezencie "Orzel" - polska lódz podwodna, spadkobierczyni tradycji historycznej lodzi podwodnej o tym samym imieniu.
Historia "Orla" jest wszystkim Polakom, a szczególnie Polakom mieszkajacym w Estonii, bardzo dobrze znana. NP zamieszczala juz uprzednio obszerne artykuly na ten temat. Zbudowany w roku 1938 w Holandii "Orzel" byl na poczatku II Wojny Swiatowej wraz z zaloga internowany w Tallinnie, skad udalo sie im zbiec do Anglii. Podczas dzialan wojennych na morzu "Orzel" wslawil sie wieloma bohaterskimi czynami, zanim zostal storpedowany i zatopiony przez Niemców.
Tegoroczna wizyta w Tallinnie (3 - 5 wrzesnia) jest, jak powiedzial kmdr ppor Antoni Ciejpa z czasopisma Marynarki Wojennej "Bandera", "wizyta historyczna", poniewaz wiedzie czesciowo szlakiem historycznego rejsu "Orla" z Gdyni przez Tallinn do Gotlandii. "Na rejs do Londynu zabraklo sponsorów" - stwierdzil kmdr ppor Ciejpa. Podczas rejsu realizowano równiez odcinki popularnego w Polsce telewizyjnego filmu dokumentalno-fabularnego, którego celem jest wedlug relacji rozmówcy "przyblizenie mlodziezy polskiej wydarzen historycznych".
W ceremonii powitalnej na czesc zalogi "Orla" wraz z jej kapitanem - kmdr pplk Gerardem Markiem - ze strony estonskiej udzial wzieli: przedstawiciele Glównego Sztabu Estonskich Sil Zbrojnych, w tym równiez Marynarki Wojennej, reprezentacyjny oddzial estonskiej marynarki z korpusem oficerskim na czele oraz orkiestra estonskich morskich sil zbrojnych. Ze strony Polskiej "Orla" powital Ambasador Polski w Tallinnie p. Jakub Wolasiewicz, polski korpus dyplomatyczny i pracownicy polskiej Amabasady. Obecny byl akredytowany w Estonii polski ataché wojskowy p. pplk Boleslaw Bilinski. Jak zwykle przy takich okazjach nie zabraklo przedstawicieli estonskiej Polonii oraz delegacji ze Stowarzyszenia Estonia-Polska.
Dyplomaci i Polonia przez pare godzin nie spuszczali lornetek i oczu z horyzontu, sledzac w naboznym skupieniu i komentujac kazdy manewr zblizajacego sie coraz bardziej "kawalka Polski". Efektownie prezentowalismy sie wszyscy - oni na lodzi przy podejsciu do kei i my na nabrzezu: Stalowo-szary "Orzel" wraz z zaloga na ciemnozielonym tle Góry sw. Marii (Maarjamägi) oraz my z powiewajacymi bialoczerwonymi flagami.Nastepnego dnia podczas recepcji na swiezym powietrzu niejeden z zaproszonych Polaków byl w rozterce.Trudno bylo sie zdecydowac, czy ustawic sie najpierw w kolejce do zwiedzania slynnej lodzi podwodnej, gdzie przystojna zaloga udzielala wyczerpujacych odpowiedzi na mniej lub bardziej niekompetentne pytania, czy do niemniej slynnego tradycyjnego polskiego bigosu. Szczesliwcom udalo sie zaliczyc i jedno i drugie.
Wszyscy sie swietnie bawili. Kmdr ppor Antoni Ciejpa stwierdzil w pewnym momencie: "Mam takie dziwne uczucie, jakbym w ogóle nie wyplynal z Gdyni. Tu na tallinskim nabrzezu, wsród tutejszych Polaków, czuje sie jak w macierzystym porcie".
Hold dla poleglych i historii
4 wrzesnia w godzinach popoludniowych przy umieszczonej na starych murach Muzeum Morskiego, obok sredniowiecznej baszty Paks Margareta, tablicy, upamietniajacej zaloge i wydarzenia zwiazane z historyczym "Orlem", czlonkowie zalogi przybylej do Tallinna obecnej lodzi podwodnej "Orzel" zaciagneli warte honorowa. Po odegraniu hymnów Polski i Estonii mialo miejsce uroczyste zlozenie wienców i kwiatów. W uroczystosci udzial wzieli: zaloga "Orla", polscy dyplomaci z Ambasadorem Wolasiewiczem na czele, ataché pplk B.Bilinski, przedstawiciele estonskich sil zbrojnych, przedstawiciele ZPE.
Symbol wspólnej przyszlosci
4 wrzesnia w poludnie polska lódz podwodna "Orzel" odwiedzil prezydent Estonii Lennart Meri. Prezydent zwrócil sie do zalogi z krótkim przemówieniem, w którym nazwal polska lódz "symbolem wspólnej przyszlosci Estonii i Polski". Demokratyczna i zjednoczona Europa prowadzi tak z Polska jak i z Estonia rozmowy o przyjeciu obu panstw do Unii Europejskiej, zas NATO, na swym spotkaniu na szczycie, postanowilo zaprosic Polske do czlonkowstwa, a zarazem pomóc Estonii w podazaniu w slad za Polska. Przed poludniem zaloga "Orla" zwiedzila estonska lódz podwodna "Lembitu". Komandor G.Marek spotkal sie z merem Tallinna p. Ivi Eenma oraz z glównodowodzacym Sil Zbrojnych Estonii generalem-lejtnantem Johannes’em Kert’em i glównodowodzacym Wojenno-Morskich Sil Zbrojnych Estonii Jaan’em Kapp’em.
Teresa Kärmas
archiwum